Covertekst
Den Haag, 1940. De zevenjarige fantasierijke Daan Maandag komt uit een muzikaal gezin. Zijn overleden moeder was een groot violiste, zijn joodse vader Daniël is een begaafd pianist en zijn vioolspelende zus gaat zelfs door voor een wonderkind. Ook voor Daan ligt een toekomst in de muziek in het verschiet. Maar dat is niet wat hij wil.
Als de oorlog uitbreekt, vlucht zijn vader in de muziek. Hij vertrouwt erop dat de Duitsers hem met rust zullen laten, omdat hij valse documenten heeft gekocht en bovendien getrouwd was met een niet-joodse vrouw – een ‘gemengd huwelijk’ – waardoor hij zich veilig waant.
Op 21 november 1944 vindt in Den Haag de grote razzia plaats – codenaam ‘Schneeflocke’- en worden Daniël en zijn gezin op wrange wijze uit de droom geholpen.
265 pagina´s
Ambo | Anthos, Amsterdam
ISBN 978 90 414 2489 1
Recensie
Dit is het eerste boek wat ik van Yvonne Keuls lees. Best wel opmerkelijk gezien haar enorme oeuvre, die ook achter in het boek vermeld staat. Het was een prettige kennismaking. Het boek speelt zich af in de Tweede Wereldoorlog. Een onderwerp waar ik graag over lees en het speelt zich ook nog eens af in Den Haag, mijn huidige woonplaats. Dat laatste bestond helaas niet uit veel herkenningspunten voor mijzelf, hoogstens wat wijknamen. Maar ik woon er nog niet zo heel lang :).
Het boek beschrijft het verhaal van de familie Maandag – Bliek. Dat muziek heel erg belangrijk is blijkt wel uit de vele privé vioollessen die de oudste dochter Roos krijgt van meneer Labohm. Een ietwat verstrooide man met liefde en passie voor de muziek. Maar ook het vele repeteren van meneer Maandag, ook wel Daniël. Zoon Daniël, voor het gemak Daan, wordt ook geacht iets aan muziek te doen. Gelukkig mag hij op een gegeven moment kiezen tussen viool, wat zijn moeder Rosalinde zeer verdienstelijk speelde, of de piano, het instrument van zijn vader. Daan kiest voor het laatste, maar eigenlijk oefent hij zelden. Voor deze zevenjarige is er buiten veel meer te beleven met zijn vriendjes op straat. Proberen in het Sperrgebied te komen, stelen bij een gesloten Joodse winkel en meeliften aan de tram. Het lijkt er bijna op dat er geen oorlog is. Hoe de zussen van Daniël, Leah en Bekkie, ook proberen om Daniël te laten vluchten, het heeft geen effect. Daniël denkt dat hij veilig is met zijn valse papieren en het feit dat hij een gemengd huwelijk heeft. Hoewel, …. zijn vrouw is in Zwitserland overleden aan tuberculose in een kliniek. Maar dit weet bijna niemand, dus hij houdt de schijn op dat ze daar nog steeds is. Ze is naar Zwitserland gegaan toen Daan vijf jaar oud was en sindsdien hebben ze elkaar nooit meer gezien. De zus van zijn moeder Isabella komt bij hun in huis om het huishouden te runnen en te zorgen dat Roos nog steeds haar vioollessen krijgt, ze is namelijke vioolpedagoge. De handige buurman Prakke zorgt ondertussen voor een schuilruimte tussen hun huizen in, want je weet tenslotte maar nooit. Dit moet allemaal in het geheim gebeuren. Sinds Daan door een Duitse officier, Herr Brenner, is thuisgebracht na een van zijn avonturen in het Sperrgebied, komt hij vaker over de vloer om piano te spelen met Daniël. Hij haalt dus zelfs de vijand in huis, maar ja, muziek verbroederd. Toch?!
Na het lezen van dit boek hinkte ik op twee gedachtes. Is Daniël nu echt zo naïef en denkt hij echt dat hij veilig is met zijn valse documenten en zijn gemengde huwelijk? Of doet hij alleen maar zo luchtig om zijn kinderen te beschermen en ze ongeschonden door de oorlog te krijgen? Je merkt aan heel veel dat de kinderen hun moeder missen. Er hangt van haar een groot portret in huis. Roos probeert haar te zijn, door haar kleren te dragen en precies te kijken zoals haar moeder op het portret kijkt. Het is erg aandoenlijk om dat te lezen. Daan is ook gefascineerd door het portret en hij vind dat zijn moeder op de Koningin van de Nacht lijkt uit Die Zaubekrflöte. Zijn vader heeft een programmaboekje met daarin prachtige platen, hier kan Daan uren in kijken. Maar ik merkte geen verdriet bij de kinderen over hun moeder, ook niet als de oorlog steeds heviger wordt en er bijna geen eten meer is. Daan schraapt op een gegeven moment de grote pannen bij de gaarkeukens uit om toch nog iets te kunnen eten. Ook verliest hij nog een vriendje als ze toch weer bij het Sperrgebied zijn gaan spelen. Ondanks deze heftige gebeurtenissen blijft het boek iets luchtigs houden, op een soort kinderlijke manier. Zijn zus wordt gezien als een wonderkind door haar prachtige vioolspel, maar ik vind Daan ook een wonderkind. Hij houdt zich erg goed staande in deze wereld.
Het is een prachtig boek, mooi beschreven en een geheel nieuwe blik op een onderwerp waar al veel over is geschreven. Lezen dus!
Hier kun je lezen wat mijn mede-bloggers van dit boek vonden.
Ook dit boek zal ik muzikaal ondersteunen. Dit keer een voor de handliggende… de Koningin van de Nacht uit Die Zauberflöte.
31 januari 2014 om 17:20
Nu ik het lees, ligt de muziekkeuze inderdaad voor de hand. Vóóraf had ik al lopen bedenken met welk muziekje jij zou afronden (leuk element in je blogs!) en dacht ik dat je misschien zou komen met John Miles: “Music was my first love and it will be my last” ……
31 januari 2014 om 17:23
Ah dank je wel *bloos*. Dat was ook een hele goede keuze geweest trouwens. Maar ik wilde het klassiek houden. Dat paste ook het beste bij het gevoel wat ik had na het lezen van het boek.
12 februari 2014 om 23:38
Wat interessant dat jij wat dieper op de muziek – die als een rode draad door dit boek loopt – ingaat.
13 februari 2014 om 11:12
Dank je wel :).