Covertekst

‘Alcolhol’, zo stelde Oscar Wilde, ‘ingenomen in voldoende hoeveelheden, kan zorgen voor alle syptomen van dronkenschap.’ Daar weten de Ontwenners uit de ‘Afdeling der Verdwazing’ – die zich graag Juu-pileir of Bruine Leffe laten noemen – alles van. Elke woensdag marineren ze hun ziel in liters Karlsquell-bier, dat zij als ALDI-team kopen in de gelijknamige supermarkt. Zo blijft het leven draaglijk en blijven zij content in de steriele vrede van Psychiatrische Instelling. Maar wanneer er een gloed nieuwe therapeut hen aan het tekenen zet, kerft hun potlood onverwacht diep in hun ziel. En wanneer ‘Patiënt’ Mark Behiels, ‘zomaar , op bijna geniale wijze ‘Schoenen’ schets ‘die Spreken’, start een trage lente van Ontwenning.

759 pagina´s
Geert Colpaert & Uitgeverij Van Halewyck – Leuven
ISBN 978 94 613 1147 4
NUR 300 / 301
€24.95

Recensie

Het boek start in de verre toekomst van 2036. Je leest kort het verhaal van Jennifer McQuillan, curator van een zeer prestigieus museum in Amerika. Zij staat op het punt te beginnen in het boek wat ook jij voor je hebt liggen en dan start het verhaal van de Ontwenners. In het begin heb je het gevoel dat je beland bent in een klucht. Het ALDI-team bestaat uit allemaal mannen met een bijnaam, gebaseerd op een biermerk, of iets dat met bier te maken heeft. Iedere woensdag mogen ze een paar uur de Instelling verlaten en gaan dan met z’n alle naar de ALDI. Daar kopen ze een boodschappenkar vol met blikken bier. Deze slaan ze in een recordtempo achterover, waarna het Grote Genieten begint. Het is tenslotte de enige keer in de week dat ze alcohol kunnen drinken. Vervolgens eten ze heel veel pepermuntjes, om daarna semi nuchter terug te keren naar de Instelling. Dit komt een aantal keer terug in het boek, wat aan de ene kant erg grappig is beschreven, maar aan de andere kant is het ook triest. De Instelling weet hier helemaal niets van en zo houden de Ontwenners toch hun verslaving in stand.

Tot Sam Borremans, therapeut en tevens kunstenaar, Creatieve Therapie komt geven aan de Ontwenners. Tijdens de tweede sessie laat hij de groep flessen drank, die daar letterlijk aanwezig zijn, na tekenen. Dat is het grote moment waarin er een verandering ontstaat in de groep. Mark Behiels blijkt namelijk een zeer groot talent te hebben, iets wat hij zelf zo niet ziet. Mark Behiels is namelijk zijn hele leven gekleineerd door zijn vader, de onderwijsinspecteur. De voornaamste reden dat hij alcoholist is geworden. Gedurende het boek leer je ook het ALDI-team kennen en de redenen waarom zij in de Instelling zitten. Sam is zo onder de indruk van de tekeningen van Mark, dat hij de broer van Mark opzoekt die inmiddels ook al op de hoogte is van het talent van Mark. Theo heeft Mark altijd gesteund en hem overal van de weg geplukt als weer laveloos langs de kant van de weg lag. Theo en Sam maken een plan om Mark te stimuleren om niet alleen te tekenen, maar ook te schilderen in de Academie der Ontwenners. Steeds meer Ontwenners krijgen door de tekenlessen een nieuw doel in het leven en dat is niet meer het nuttige van alcohol. Ook Mark laat tijdens de bezoekjes aan de ALDI zijn biertjes vaker staan en tekent in plaats van bier te drinken.

Echter is de directeur van de instelling, tevens psychiater, toxicoloog, het niet eens met de tekenlessen en zeker niet als er naakt modellen worden ingezet. Rust en regelmaat hebben zijn patiënten nodig. Tot… er allerlei hiërogliefen verschijnen op de tegels door het hele pand. Dit is de opkomst van de Ontwenners en de afgang van Jos, met de j van jammer.

Colpaert vertelt niet alleen over de Ontwenners, je krijgt als lezer tevens kunstgeschiedenis en geschiedenis voorgeschoteld. Soms heb je als lezer het idee, waar gaat dit heen? Maar uiteindelijk heeft die korte geschiedenisles weer te maken met wat een van de Ontwenners heeft getekend of heeft meegemaakt. Colpaert gebruikt overigens heel veel herhaling, echt heel veel herhaling (op ongeveer deze wijze). Daar moet je van houden, net als van het vele gevloek. Dit past wel bij de hele setting van het boek, dus dat nam ik voor lief. Overigens hoor je bij het lezen continu het zachte Vlaams in je hoofd, wat ik zeer aangenaam vond. Heb je zin in een enorm dik boek, die ook nog eens literair is, dan moet je dit boek echt lezen. Je wil weten hoe het Mark vergaat en je sluit hem en zijn ALDI-team echt in je hart. Veel leesplezier!

Omdat het een dik boek is, heb ik tijdens het lezen aantekeningen gemaakt. Dit deed ik met name om de vele personages beter uit elkaar te houden.