Covertekst 

Als de jonge Tanek in het vooroorlogse Polen van eeuwig durende liefde droomt, weet hij nog niet welk wreed lot hem zal treffen. Bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog voegt hij zich als arts bij de Eerste Poolse Pantserdivisie. Een bloedige strijd brengt hem uiteindelijk in Nederland. Over zijn trauma’s, zijn liefdes én de geheimen van zijn verleden praat hij zelden. Pas als hij op hoge leeftijd opnieuw met geweld wordt geconfronteerd en hij tot actie overgaat, volgt er een kettingreactie waarbij zijn schrijnende geschiedenis zich langzaam openbaart.

240 pagina´s
Uitgeverij De Kring – Amsterdam
ISBN 978 94 915 6741 4

Recensie

Ondanks dat je van de achterflap iets anders verwacht, is het geen boek over louter ervaringen of belevenissen gedurende de Tweede Wereldoorlog. Het gaat met name over wat er daarna gebeurt en wat het met je doet. Tanek heeft als jonge Poolse arts in het leger gevochten tegen de bezetters. Hij doorstaat deze oorlog samen met zijn vriend Myron die kapelaan is. Tanek is zijn hele familie verloren in de oorlog en is ook zijn jeugdliefde Wisla uit het oog verloren die tijdig met haar familie vlucht naar Amerika.

Tanek zijn verhaal wordt vertelt als hij al dik de negentig jaar is gepasseerd en is overleden. Zijn dochter Dana ontdekt eindelijk waar Tanek al die jaren over heeft gezwegen. Niet alleen over zijn heldenwerk in de oorlog, maar ook over bepaalde gebeurtenissen in de familie. Gedurende het boek is er een opeenstapeling van verhalen over Tanek en door Tanek waardoor zijn geschiedenis vertelt wordt.

Zijn beste vriendin Maro zegt op een gegeven moment in het verhaal tegen haar zoon Cezar:

‘Op een dag lieve zoon, ontdek je hoe subtiel de samenhang der dingen is. Ik zie ieder individu als een atoom dat zonder het te weten de blauwdruk van de geschiedenis in zicht draagt.

Dat is ook precies wat het verhaal van Tanek verwoord. Alles hangt op een bepaalde manier met elkaar samen. Doordat Tanek zijn hele familie heeft verloren in de oorlog heeft hij zijn eigen familie om zich heen gecreëerd. Naast goede vriendin Maro en haar zoon,  is het Tanek ook gelukt om opnieuw verliefd te worden na al de gebeurtenissen in het verleden. Dit was echter niet gemakkelijk. Hij kon niet terug naar Polen, omdat het communisme al zijn intrede had gedaan. Hij werd gedwongen om een ander thuisland te kiezen. Dat werd door de liefde Nederland.

‘Ik schaamde mij dat ik mijn leven voortzette in andere landschappen’

‘Ik koos voor het leven, en niet voor de dood. Misschien wel omdat ik ergens – diep vanbinnen – de stem van mijn oma hoorde. Alles keert ten goede, jongen’

Gedurende het verhaal kom je er achter dat Tanek een zeer tolerante man is. Hij heeft lief ondanks alles, hij behoudt zijn vriendschappen ondanks alles. Dat is iets wat ik ontzettend knap vond van Tanek. Zelfs als een vriend of familielid zaken doen die een ander niet zou accepteren, blijft hij voor ze vechten. Dat hij een vechter is, blijkt wel uit het volgende:

‘Ik koos voor het leven, en niet voor de dood. Misschien wel omdat ik ergens – diep vanbinnen – de stem van mijn oma hoorde. Alles keert ten goede, jongen’

Het leek wel of hij ondanks zijn verdriet en het gemis, hoop bleef houden. Die hoop zocht in hij in zijn engelen. De laatste engel voor hem was zijn oude haan die altijd bij hem was, maar die vlak voor zijn eigen dood ook overleed.

Ik vond het boek erg mooi beschreven, indringend en ontroerend. Ook als je je bedenkt dat de geschiedenis van de vader van Miriam een start is geweest om dit boek te schrijven. Het is een prachtig eerbetoon geworden aan haar vader.

‘Als je er niet bent

zal ik lachen

en mijn tranen

zullen Poolse tranen zijn’